De kracht van luisteren

… en daadwerkelijk horen wat de ander zegt.

In dit blog gaat het om de drie types van luisteren, en wat je ermee kunt. Op de werkvloer, en privé.
Luisteren is niet gelijk aan luisteren. Hoe je naar je gesprekspartner luistert, maakt ontzettend veel uit voor de uitkomst van je gesprek. Soms voel je je na een gesprek heel goed begrepen en soms lijkt het op een verspilling van je tijd, maar hoe haal je nu het meeste uit een gesprek?
Lees verder om te begrijpen welke types van luisteren er zijn en wat je kunt doen om je communicatie te verbeteren.

Er zijn drie verschillende types van luisteren: Competitief luisteren, passief en aandachtig luisteren, en actief en reflectief luisteren.

Competitief Luisteren

Dit soort luisteren wordt gedaan wanneer mensen hun eigen mening of opinie willen opdringen in plaats van echt te luisteren naar die van een ander. Bij deze manier van luisteren wachten we meestal om in te springen en iets te zeggen of te wijzen op gebreken in wat de ander zegt. We doen wel alsof we luisteren, terwijl we in werkelijkheid onze eigen ideeën formuleren en gewoon wachten tot de persoon een pauze maakt zodat we onze eigen gedachten kunnen verbaliseren. Het nadeel is dat we niet echt in ons opnemen en niet open staan voor wat er verteld word – een belemmering voor goed luisteren.

Passief en aandachtig luisteren

In dit type van luisteren ben je oprecht geïnteresseerd in wat je gesprekspartner zegt. Je bent nog niet op het punt van reageren en betrokken zijn, maar je begrijpt de punten die de spreker probeert te maken. Je bent het misschien eens met wat er gezegd wordt, maar op een passieve manier in plaats van op een reflectieve manier.

Actief en reflectief luisteren

Dit is het type luistermodel dat je wilt gebruiken, want je luistert aandachtig en gaat in op je gesprekspartner, zonder hun te onderbreken of het allemaal over zichzelf te maken. In dit model luister je actief en begrijp je wat de andere persoon zegt. Je luistert naar wat de andere persoon te zeggen heeft voordat je probeert te onderbreken met wat je zelf wil delen. In dit model herhaal je (een gedeelte van) de gedeelde informatie, waarbij je laat zien dat je oplet en actief betrokken bent.

Helaas is niet elk gesprek actief en reflectief. Vaak is het gesprek van het tweede of zelfs het eerste type, of een mix van de verschillende types. Maar hoe kom je op dezelfde golflengte terecht?

Het eerste wat je kunt doen: wees je bewust van wat voor een type gesprek je wilt voeren. Vraag jezelf: Wat wil jij samen met je gesprekspartner bereiken?
Gaat het erom om even je hart te luchten?
Wil je constructief feedback (geven of ontvangen)?
Willen jullie een uitwisseling van gedachten op een gelijkwaardig niveau?
De antwoorden op deze vragen hebben een grote invloed op jouw gedrag, want je bent je bewust van het ultieme doel van het gesprek voor jezelf en je gesprekspartner.
Idealiter hebben jij en je gesprekspartner hetzelfde doel en gaan jullie met dezelfde instelling het gesprek in. Het is bijvoorbeeld handig om in het begin van het gesprek, of bij het inschieten van een meeting, kort aan te geven wat jouw intentie is en wat er op de ‘agenda’ staat.
Als dat niet het geval is, zijn er natuurlijk ook tijdens het gesprek dingen die je kunt doen om het meeste uit het gesprek te halen:

• Doorvragen: Vraag door als er iets niet duidelijk is, bijvoorbeeld: “Begrijp ik je goed als je zegt dat” + een omschrijving en samenvatting van wat je denkt dat het punt van je gesprekspartner is. Hiermee zorg je ervoor dat je elkaar goed begrijpt, en je toont interesse in je gesprekspartner.
• Meta-Communicatie: Afhankelijk van je relatie met je gesprekspartner kun je ervoor kiezen om even een stap te terug te nemen en over de communicatie met hem of haar te praten: “Ik merk dat ik niet meer goed kan luisteren op dit moment. Vind je het oké als we op een later moment verder gaan met dit gesprek?” Zo laat je zien dat je een echte interesse hebt in het gesprek en de uitkomst ervan.
• Aanwezigheid: Laat je telefoon even in je tas, en geef je gesprekspartner de volle aandacht.
• Empathie: Het is altijd mogelijk dat je gesprekspartner een slechte dag heeft, er privé iets speelt of hij of zij gewoon moe is. Het kan dan beter zijn om (zonder oordeel) aan te bieden om het gesprek op een ander moment verder te laten gaan.

Goed luisteren is dus niet altijd makkelijk, maar wel zo belangrijk. Je haalt het meeste uit je gesprek wanneer je gebruik maakt van het actief en reflectief luistertype. Met de genoemde tips, tricks en tools maak je van volgend gesprek zeker een succes.

[1] https://www.universalclass.com/articles/business/listening-models.htm
[2] https://feedbackgeven.nl/soorten-gesprekken/
[3] https://online.maryville.edu/blog/types-of-listening/
[4] https://peepstrategy.com/types-of-listening/